1. Aankondigingen
2. Verslagen
3. Agenda
4. Kalender
5. Verenigingsinformatie

Lezing 8 november: "Discussen en maanvissen vragen hele andere aquaria dan men denkt" door Theo Verheij

Op dinsdag 8 november komt Theo Verheij bij ons een lezing geven over discussen en maanvissen. Van de spreker kregen we de volgende omschrijving van de inhoud:

Maanvissen en Discusvissen hebben een totaal andere aquariuminrichting nodig dan gewone vissen. En wel, gelet op de natuurlijke omgeving waar deze vissen vandaan komen. Het is er meestal veel donkerder dan in een gewone bak. Ook de oevers zijn meestal donker en het wortelhout dat uit de oever komt biedt voor deze dieren een ideale schuilplaats. Maar ook de gezelschapsdieren die we bij deze vissen gaan houden zijn niet onbelangrijk. Het is steeds meer een overweging, wat bij Manen en Discussen te gaan houden. U krijgt een kort overzicht van wat we wél en niét kunnen.

Ook gaan we een klein beetje in op de algenproblematiek. Aangezien er geen of bijna geen echte waterplanten gebruikt gaan worden is het filteren van deze bakken héél belangrijk.

Ook laat ik u zien wat de problemen zijn om uw aquarium met de schaarse verlichting te kunnen fotograferen. En hoe dat te doen. Dit op veel verzoek van de meeste verenigingsleden.

Ik zal proberen om u een avondvullende presentatie te geven die u lang bij zal blijven.

Zoals altijd is een ieder van harte welkom op 8 november vanaf 20 uur van De Kadans aan de St. Jozefstraat 1 te Best. De lezing begint dus ook om 20 uur.

Wij hopen op een grote opkomst!

Namens de activiteitencommissie,
Ferdie Gosselink.

Cursus Aquariumhouden deel 11

A-4-3 Licht en planten

Dat is iets waar al veel mensen zich mee bezig hebben gehouden. Het licht bestaat uit golven, "elektromagnetische golven" en waar we over praten is maar een klein gedeelte dat zichtbaar is en dat ligt tussen de 380 en 780 nm (1 nanometer = 0,000000001 meter) en dat loopt dan van rood naar blauw.

Hoe ondergaan de planten in het aquarium het licht? Het merendeel van de gebruikte aquariumplanten eisen veel licht, dat zijn in de regel echte waterplanten en die zijn meestal lichtgroen van kleur, het zijn: Limnophila, Cabomba, Myriophyllum, enz. Toch zijn er ook die met weinig licht tevreden zijn, zoals bijv. Cryptocorynensoorten, zie verder tabel 3.

Heteranthera zosterifolia - foto Jan Bukkems Rotala macranda - foto Jan Bukkems

De vraag is nu: hoe sterk de lampen en hoeveel moet er boven mijn aquarium? We gaan er van uit dat we tl-buizen boven ons aquarium willen hebben. Wat zijn nu de belangrijkste gegevens, die we voor een berekening nodig hebben voor het aantal lampen. Allereerst de afmeting van de bak, verder is nodig om te weten of het water vervuild is. Hier bedoelen we niet de chemische maar de kleur (bruinachtig turf water) van het water.

Ook is duidelijk dat de lichtkap invloed heeft, evenals het gebruik van een afdekruit. Het licht, dat van de lampen straalt, straalt niet alleen naar beneden maar ook naar boven en naar de zijkanten, dat is dan licht wat niet ten goede komt aan uw planten. Globaal kunnen we rekenen met een totaal verlies in de lichtkap van ongeveer 55% met een afdekruit en 45% zonder afdekruit. Dit percentage kunnen we verlagen met 10% wanneer we de lichtkap van binnen wit verven (geen glanslak).

Nu komt de belangrijkste factor, welke planten hebben we in het aquarium. We hebben in het bovenstaande schema gezien dat een Cryptocoryne minder licht nodig heeft dan bijvoorbeeld Nymphaea-soorten (o.a. lotussoorten).

Cryptocoryne willisi - foto Jan Bukkems Nymphea lotus - foto Jan Bukkems

De belichtingssterkte wordt uitgedrukt in mW/m2.
Nu is er in het Natuurkundig Laboratorium Philips in 1982 een aantal proeven gedaan met licht voor aquariumplanten. Bij deze proeven zijn een aantal lampen onderzocht voor wat betreft hun kleurinvloed op de groei van de planten. In de volgende tabel (5) zijn de voornaamste eigenschappen van deze tl-buizen opgenomen:

Als we dan alles bij elkaar nemen, kunnen we het aantal Watts uitrekenen met de volgende formule:

We zullen als voorbeeld een berekening uitvoeren met type lampen die, als zodanig in de bovenstaande tabel te zien was, uitersten zijn nl. TL-D 84 van Philips en Grolux van Sylvania. De afmeting van het aquarium is 125 x 50 x 50. We nemen aan dat het aquarium matig schoon is (S) en dat de lichtkap verliezen (E) 50% zijn. Verder gaan we in ons voorbeeld er van uit dat de belichtingssterkte (H) 12.000 mW/m2 moet zijn, dit is dus hoger dan de meeste planten nodig hebben.
Wanneer we deze gegevens in de formule zetten, dan wordt dit voor de TL-D84: W = (12.000 x 0,625)/(195 x 0,5 x 0,67) = 115 W.

De uitkomst is dus dat we 3TL-D buizen van 36 Watt nodig hebben.

Nu dezelfde formule voor de Gro-lux buis: W = (12.000 x 0,625)/(100 x 0,5 x 0,67) = 224 W.

De uitkomst is dus dat we 5 buizen van 36 Watt nodig hebben. De functie van de Gro-lux buis is dus beter bruikbaar voor kijklicht in de avonduren daar hij voor de opbouw van de planten te veel rood en blauw licht bevat.

A-4-4 Hoe reageren vissen op het licht

We hebben het nu vrijwel alleen gehad over licht in verband met plantengroei, over de invloed van licht op vissen is echter veel minder bekend. We zullen dit toch niet over kunnen slaan en we zullen maar eens gaan kijken hoe dit in de natuur geregeld is. In zee kennen we drie lagen voor wat licht betreft.

De bovenste laag, dat is de laag waar de fotosynthese plaats vindt, strekt zo tot honderd meter. De schemerzone met net voldoende licht om te kijken, gaat ongeveer tot duizend meter diepte. De diepzee, de derde laag, waar absolute duisternis heerst en waar de vissen een geheel andere manier hebben om elkaar te vinden, want daar moet ook gegeten worden en zal de vis aan voortplanting moeten denken en daar heb je een partner bij nodig.

Voor zoetwater geldt hetzelfde als voor zeewater, alleen zoete wateren zijn vele malen ondieper en het licht hier verandert dan ook. Naast de hoeveelheid licht veranderen er ook nog een tweetal eigenschappen van het licht wanneer dit in het water dringt. Als eerste is dat de kleur, het blauwe gedeelte van het licht dringt het verste door, rood echter dringt het minst door in het water en we zullen dan ook zien dat deze kleur er zeer snel uitgefilterd is.

De tweede eigenschap van licht in het water, dat aan veranderingen onderhevig is, is de polarisatie van het licht of zoals het ook wel genoemd wordt de ruimtelijke verdeling. Als gevolg van deze ruimtelijke verdeling verschilt het licht dat uit verschillende richtingen komt, van boven, van opzij of van beneden. En dit nu is wel zeer belangrijk voor de vissen. In het oog van de vissen zitten kegeltjes, die gevoelig zijn voor een bepaalde kleur. Gebleken is dat veel dieren wel kleuren kunnen zien, of dit de zelfde kleuren zijn als die wij zien, is nog wel de vraag. De kegeltjes zijn gevoelig voor een bepaalde golflengte, voor vissen schijnt dit als volgt te zijn: er zijn kegeltjes die gevoelig zijn voor 631 nm (rood) andere kegeltjes voor 530 nm (groen) en dan nog kegeltjes voor 335 nm (blauw). Ze zijn aanwezig in de verhouding rood : groen : blauw als 2 : 4 : 1. Ze liggen allemaal min of meer gelijkmatig verdeeld in het netvlies.

Een vis die naar een donkere richting zwemt, gaat dus naar beneden, zo zal dus een, die naar het licht zwemt, naar boven gaan. We mogen dus in het algemeen zeggen dat voor zover we weten de kleur noch de hoeveelheid licht van grote invloed is op onze vissen.

Als advies kan dan ook gezegd worden dat er zoveel licht boven de bak kan staan als de planten nodig hebben en dat dit ook voldoende is voor de vis, want in de vrije natuur behoren zowel plant als vis tot de zelfde gemeenschap. Veel vissen houden van schaduw, zorg daarom voor planten die aan de oppervlakte groeien.

(Einde cursus Aquariumhouden deel 11)

Opmerking van de Vivarium redacteur: bovenstaande tekst is niet van de hand van Vivarium, de schrijver van de tekst heeft duidelijk problemen gehad met de diverse lampgegevens en de formule, de berekening klopt dan ook niet, terwijl de uitkomsten op zich wel kloppen: voor dezelfde hoeveelheid licht zijn meer Gro-lux buizen nodig dan kleur 84. Als iemand hier graag meer over wil weten neem dan even contact op met de redactie.

Vivarium heeft op de tweede dinsdag van elke maand een ledenavond, behalve in de vakantiemaanden juli en augustus. We zijn te vinden in zaal Kraaihei van buurthuis Kadans aan de Sint Jozefstraat 1, 5684 TS Best (buslijn 144). We beginnen om 20 uur.

De agenda ziet er voor de rest van 2011 als volgt uit:

Naast deze activiteiten wordt er nog aan enkele andere bijzondere activiteiten gedacht. Zodra er een datum bekend is, zal de activiteit worden toegevoegd.

11 t/m 13 november: Clubkampioenschap, beurs en show Discusvrienden Antwerpen (B)

Van vrijdag 11 tot en met zondag 13 november organiseren De Discusvrienden hun zevende clubkampioenschap met beurs en show in zaal Kielpark aan de St.-Bernardsesteenweg 163 te Antwerpen (BelgiÎ). Open op vrijdag en zaterdag van 10 tot 19 uur en zondag van 10 tot 17 uur. Toegang € 3,–, voor BBAT-leden € 2,–. Meer informatie www.discusvrienden.com

13 november: Dag van de Kweekcentrale Leuven (B)

Op zondag 13 november organiseert De Siervis Leuven weer de "Dag van de Kweekcentrale," een grote hobbybeurs in hun lokaal aan de Kolonel Begaultlaan 15 te Wilsele-Leuven (BelgiÎ). "Zoals steeds kan je ook nu weer kiezen uit een ruim aanbod aan vissen, planten en aquariummateriaal, U aangeboden door bekende standhouders uit binnen- en buitenland." Open van 10 tot 16 uur, toegang gratis. Meer informatie op website www.desiervis.be.

20 november: Daphnia jaarmarkt Boxtel

Op zondag 20 november organiseert Daphnia weer de Daphnia jaarmarkt, "de grootste en gezelligste jaarmarkt van Zuid-Nederland voor alle aquarium-/terrariumbezitters," in het Baanderherencollege aan de Baanderherenweg 2 te Boxtel. Open van 10 tot 15 uur, toegang € 3,–, leden van de NBAT of BBAT € 2,50. Meer informatie op website www.daphniaboxtel.nl.

26 november: Bijeenkomst Poecilia Maarn

Op zaterdag 26 november organiseert Poecilia een ledenbijeenkomst in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 12u30. Meer informatie op de website www.poecilia.nl.

27 november: Aqua terra mini-event Pijnacker

Op zondag 27 november organiseert www.gifkikkers.nl een Aqua Terra mini-event in Wijkcentrum Tolhek aan de Gantellaan 1 te Pijnacker. Open van 12 tot 15 uur, toegang € 2,–, kinderen t/m 12 jaar gratis. Meer info op website www.gifkikkers.nl.

27 november: Reptielen- en amfibieÎnbeurs Lebbeke (B)

Op zondag 27 november organiseert de Vlaamse Terrariumvereniging een reptielen- en amfibieÎnbeurs in zaal "Ons Huis" aan de Leo Duboisstraat 24 te Lebbeke (BelgiÎ). Open van 10 tot 17 uur, toegang € 2,50. Meer informatie via website www.vlaamse-terariumvereniging.be.

11 december: Terraria Houten (Utrecht)

Op zondag 11 december organiseert TER "Nederlands grootste terrariumevenement" in het Euretco Expo center aan de Meidoornkade 24 te Houten (Utrecht). Open van 10 tot 16 uur, toegang € 9,–, kinderen tot 12 jaar € 6,–, kinderen tot 5 jaar gratis. Meer informatie op www.vhm-events.com.

17 december: Bijeenkomst met visbeurs KFN Maarn

Op zaterdag 17 december organiseert Killi Fish Nederland een ledenbijeenkomst met lezing, loterij en visbeurs in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 13 uur.

17 december: Bijeenkomst met visbeurs NVC Odijk

Op zaterdag 17 december organiseert de Nederlandse Vereniging van Cichlidenliefhebbers een bijeenkomst met visbeurs in Het Dorpshuis aan de Zeisterweg 44 te Odijk.

22 januari 2012: Siervis Aqua Terra Nieuwjaarsbeurs Oosterhout

Op zondag 22 januari organiseert De Siervis een aqua/terra beurs in buurthuis De Pannehoef aan de Wilhelminalaan 59 te Oosterhout (NB). Open van 11 tot 15 uur, entree € 2,–. Meer informatie op website www.desiervis.nl.

11 februari 2012: Bijeenkomst Poecilia Maarn

Op zaterdag 11 februari 2012 organiseert Poecilia een ledenbijeenkomst in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 12u30. Meer informatie op de website www.poecilia.nl.

18 februari 2012: Bijeenkomst met visbeurs KFN Maarn

Op zaterdag 18 februari 2012 organiseert Killi Fish Nederland een ledenbijeenkomst met lezing, loterij en visbeurs in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 13 uur.

26 februari 2012: Aqua terra mini-event Pijnacker

Op zondag 26 februari 2012 organiseert www.gifkikkers.nl een Aqua Terra mini-event in Wijkcentrum Tolhek aan de Gantellaan 1 te Pijnacker. Open van 12 tot 15 uur, toegang € 2,–, kinderen t/m 12 jaar gratis. Meer info op website www.gifkikkers.nl.