1. Aankondigingen
2. Artikelen
3. Agenda
4. Kalender
5. Verenigingsinformatie

Aankondiging bijeenkomst 10 september: "De tuinvijver"

Voor deze eerste verenigingsavond na de zomerstop hebben we een interessante Power Point presentatie van een bevriende vereniging voor onze leden weten te bemachtigen.

De presentatie behandelt het vijverhouden in al zijn facetten. Van soorten vijvers, aanleg, inrchting, mogelijke beplanting en vissenbestand tot voorbereiding op het voorjaar, najaar en winterseizoen. Vooral het laatste blijft vaak onderbelicht.

Kortom over alles wat we over de tuinvijver willen weten. Het belooft daarom een mooie, educatieve avond te worden. Een echte aanrader, zéker ook voor leden die er over denken een tuinvijver te gaan houden.

Wij hopen u allen weer te ontmoeten op dinsdag 10 september vanaf 20.15 uur in zaal Kraaihei van de Kadans aan de St. Jozeflaan 1 te Best.

Namens de activiteitencommissie,
Ferdie Gosselink

Op dit moment is de actuele nederlandse editie van de moderne aquariumplantenbijbel, het boek "Aquariumplanten – Alle soorten uit de praktijk" van Christel Kasselmann, bij zowel visboeken.nl als bol.com afgeprijsd van ongeveer € 50,– naar € 12,50, exclusief verzendkosten, zolang de voorraad strekt. Waarschijnlijk wordt hier de laatste voorraad van de Nederlandse versie nu aangeboden, dus dit is een ideale en mogelijk laatste kans om dit boek aan te schaffen, ook interessant als je de vorige editie al hebt!

Cursus Aquariumhouden deel 29

C-2 FILTEREN

C-2-1 Filter

Een goed filtersysteem behoort tegenwoordig als vanzelfsprekend tot de normale uitrusting van een aquariaan. Waarom?
In een normaal bevolkt aquarium staat de vissen slechts een klein deel van het water ter beschikking dat zij in de vrije natuur bewonen. Hierdoor wordt het water in het aquarium snel ongeschikt.
Nu kunnen binnen de beperkte ruimte van een aquarium de natuurlijke biologische processen die het water zuiveren, niet plaats vinden zonder wat hulp van de aquariumhouder.
In de natuur is er ruimte genoeg zodat de rottingsproducten geoxideerd worden en op natuurlijke wijze in nitraten overgaan. Op hun beurt kunnen de nitraten weggespoeld worden door stromend water of door regen of omgezet worden in een weelderige plantengroei. De aquariumtechnologie is nu zo ver gevorderd dat zulke zuiveringsprocessen in het aquarium gemakkelijk gesimuleerd kunnen worden.
Het doel van de beluchting en filtratie is dan ook: het zuurstof gehalte van het water toe te laten nemen, ter wille van de vissen en om de nitrificatie van de afvalproducten te steunen. Het afvalmateriaal mechanisch, chemisch en biologisch verwijderen.

De filtratie houdt dan ook in dat een deel van het water uit het aquarium wordt verwijderd, een behandeling ondergaat om de afvalproducten te verwijderen en dan teruggegoten wordt bij voorkeur met gelijktijdige beluchting.
Daarom is een goed filtersysteem noodzakelijk. Door de circulatiepomp wordt het water uit het aquarium naar de filter gebracht en van daaruit terug naar het aquarium.
Daardoor ontstaat beweging en het water wordt bij het terugvloeien met zuurstof verrijkt. Dit is een belangrijke opgave voor het filtersysteem, want de zuurstofbehoefte van de vissen kan meestal niet alleen worden gedekt door het plantenbestand. De assimilatie van planten verloopt slechts goed bij voldoende inwerking van het licht, reden waarom zij in de nacht zelf zuurstof gebruiken. De belangrijkste opgave van de filter is dan ook het water geschikt te maken. We praten dan ook over "geschikt" maken en niet "reinigen", dit is een ander aspect.

Het filteren kan op verschillende manieren geschieden. Daar is al over gesproken bij het hoofdstuk Filteren, we zullen even nader ingaan op het mechanisch, biologisch, adsorptief en chemisch filteren.

C-2-1a Mechanisch filteren

Vuildeeltjes die in vaste vorm in het aquarium zweven en zo verontreinigen, worden door een mechanische filtermassa vastgehouden. Dit materiaal werkt al naar gelang de samenstelling als een fijne of grove zeef. Opgeloste stoffen echter kunnen deze zeef ongehinderd passeren, de werking van een dergelijk filtersubstraat kan men vergelijken met de gebruikelijke koffiefilter, het koffiedik blijft in de filter achter, maar de aromatische stoffen gaan door de filter heen, opgelost in het water. Men gebruikt hiervoor meestal synthetische filterwatten of filterschuim die als een fijne zeef de kleinste vuildeeltjes vasthouden.
Willen we overgaan op een zuiver mechanisch voorfilter massa dan gebruiken we onderin het filter ronde keramische pijpjes. Deze produceren in stromend water wervelingen en houden op deze manier grove vuildelen tegen.

Uitwendige filters

Inwendige filters

C-2-1b Biologisch filteren

Men heeft natte en 'droge' filters. Droge filters werken beter, daar hier meer zuurstof aanwezig is voor de bacteriën.
Men spreekt over de zelfreinigende werking, wanneer men de biologische afbraak van afvalstoffen in het water omschrijft. Dit is gebaseerd op de bacteriële verwerking van de afvalstoffen. Eiwitten en hun afbraakproducten worden tot onschuldig ammonium en giftig ammoniak verwerkt, dat weer door andere bacteriën in eveneens giftig nitriet wordt omgezet. Een andere groep bacteriën zet nitriet weer om tot het relatief onschuldige nitraat. Nitraat en ammonium wordt door de planten als voeding benut.
Een biologisch werkzaam filter moet dus een zo groot mogelijke hoeveelheid geschikte bacteriën bevatten om de omzetting van schadelijke stoffen binnen de kortste tijdsduur te bevorderen.
Daar nu in elk aquarium bacteriën minstens in kleine aantallen voorhanden zijn, heeft men een speciaal filtersubstraat nodig, waarin bacteriën zich kunnen vestigen. Na enige tijd vermeerderen zich de bacteriën hierin tot gigantische aantallen, waardoor een snel afbraak- proces wordt gestimuleerd.

Werking biologisch fiter

C-2-1c Adsorptief filteren

Wat is dat voor filtratie.
Indien opgeloste stoffen aan het oppervlak van vaste lichaampjes afgezet worden, noemt men dit proces "adsorptie". Opgelost vuil komt in aquariumwater in zulke kleine deeltjes voor dat zij voor het oog onzichtbaar zijn. Met de daarvoor geschikte middelen kunnen deze kleine deeltjes in laboratoria wel worden gemeten, waarbij kan worden aangetoond dat zij in veel verschillende afmetingen voorkomen. Adoptieve filtervullingen houden deeltjes vast die niet beneden een bepaalde maat blijven. Hierbij moet worden opgemerkt dat langzaamaan deze deeltjes wederom uiteenvallen in steeds kleinere, die dan niet meer geadsorbeerd kunnen worden. Daarom zou het eigenlijk beter zijn het filtermateriaal te vernieuwen om te voorkomen dat ook reeds door het filtermateriaal vastgehouden deeltjes zich weer opnieuw oplossen om dan weer in de kringloop van het aquarium te worden opgenomen.
Nu is er ook een filtermateriaal waarbij dat niet nodig is. Die adsorptieve filtermassa werkt na een zekere gebruikstijd ook biologisch wat betekent dat bacteriën zich hierin vestigen die de schadelijke stoffen afbreken. Opgeloste stoffen worden dan zowel geadsorbeerd als gelijktijdig biologisch omgezet.
Deze filterkool voor zoetwater aquaria adsorbeert organische stoffen uit het water en voorkomt vertroebeling, verkleuring en geuren. Voor het gebruik dient de benodigde hoeveelheid actieve kool met heet water overgoten te worden om het stof weg te spoelen en de kool te ontluchten, waardoor drijven wordt voorkomen. Laat de kool enige centimeters onder water staan. Na enkele malen uitspoelen in koud water kan de kool in gebruik worden genomen.

Filterkoolmatten

Actief kool

C-2-1d Chemisch filteren

Hier onderscheidt men twee basismaterialen met verschillende werking. De turffilter en de ionen uitwisselaar voor het zeeaquarium.
Het water van veel tropische rivieren is door extracten van humusachtige oorsprong geel, bruinachtig of zelfs zeer donkerbruin gekleurd. Vandaar de naam "Rio Negro", "zwart waterrivier".
Deze bruine kleur komt voort uit veel verschillende substanties, welke ondermeer het water aanzuren. Vrijwel gelijke stoffen zijn in onze inheemse turf te vinden. Bij het filteren over een turf medium bereikt men dus een watersamenstelling die nabij komt aan "zwart water". Daarbij wordt het water aangezuurd en aanvullend onthard. Men kan dus met grote hoeveelheden turf, zeer hard water zacht en zuur reagerend maken. Hierbij zal echter een sterke bruinkleuring optreden die slechts nog weinig licht doorlaat en de plantengroei niet zal bevorderen. Er zijn echter speciale filtervullingen, waaraan de vertroebelende bestanddelen door een bijzonder proces zijn onttrokken. Het water blijft daardoor helder zonder dat de werking van de turf substantie wordt beïnvloed.
Voor zeewater worden ionenwisselaars als chemische filtermassa's ingezet, waarbij bepaalde ionen (zoutdeeltjes) tegen andere onschuldige stoffen uitgewisseld worden. In de aquaristieke praktijk betekent dit onder meer dat bv. ongewenste nitraten in het water langs chemische weg tegen chloride uitgewisseld worden. Chloride is als bestanddeel van keukenzout in zeewater altijd in grote hoeveelheden aanwezig. Overigens beperkt de ionenwisselaar zich niet alleen tot nitraten, de wisseling van alle overige ionen is echter onbelangrijk. Is het filtermateriaal uitgeput dan kan het door uitwassen en opspoelen met een sterke oplossing van keukenzout opnieuw geregenereerd worden. Verzuimt men dit, dan begint ook de ionenwisselaar na enige tijd biologisch te werken.
Alle in bedrijf zijnde filters moeten normaal dag en nacht in bedrijf zijn. Wanneer de filter om een of andere reden een lange tijd is uitgeschakeld, dan is het aan te bevelen alvorens de filter opnieuw te gebruiken, de filtervulling te reinigen of te vernieuwen.

Ionenwisselaar

(Einde cursus Aquariumhouden deel 29)

Cursus Aquariumhouden deel 30

D. Vissen

D-1 VISSEN IN HET AQUARIUM

D-1-1 Oecologie de relatie die bestaat tussen dier en omgeving

In de moderne biologie neemt tegenwoordig de zogeheten oecologie een belangrijke plaats in en heeft als onderwerp de relatie die bestaat tussen dier en zijn omgeving. Vroeger kwam de relatie van het dier tot zijn omgeving in de biologie nauwelijks tot uitdrukking, maar thans is de wetenschap ervan overtuigd dat het onmogelijk is de levenswijze van een dier te begrijpen zonder een grondige kennis van het water of de bodem, de plantengroei, het klimaat en de aanwezigheid van andere diersoorten uit de onmiddellijke omgeving. Over het algemeen spreken aquarium liefhebbers nogal eens over het biologische evenwicht en we weten ook dat dit evenwicht een vrij labiele zaak is, maar in de vrije natuur is dit vaak evenzeer het geval. Bij het beschouwen van dit evenwicht, of beter kringloop, zien we dat de planten leven van bouwstoffen die zij onttrekken aan de bodem. Deze bouwstoffen komen in de bodem dor mineralisatie en door omzettingsproducten van bacteriën, die daarvoor op hun beurt dode dieren en/of mest nodig hebben. De planten dienen weer tot voedsel en schuilplaats van de dieren. Een wijziging in de plantengroei leidt noodzakelijkerwijs vaak tot een wijziging van de dierlijke bevolking.

Een andere factor in het ecologisch onderzoek zijn de zogeheten optimale omstandigheden. Voor elke diersoort bestaat een optimum voor maximale levensduur, activiteit, voortplanting en bevolkingsaanwas, onder dergelijke omstandigheden heeft dus welzijn van de soort haar hoogtepunt bereikt. Boven of onder deze optimale omstandigheden zal het welzijn van een soort afnemen. Deze wetenschap is van groot belang bij de bestrijding van plagen en het behoud van onze natuurlijke voedselvoorraden. Het is overigens helemaal niet zo dat alle dieren in de vrije natuur altijd onder optimale omstandigheden leven. Een ander feit is dat door het opvoeren van de optimale omstandigheden overbevolking kan ontstaan, terwijl, wanneer deze optimale toestand vermindert, onderbevolking het gevolg kan zijn. Het een noch het ander is gewenst en kan zeer schadelijke gevolgen hebben. Verder bestaat er een direct verband tussen de beschikbare ruimte en de afmetingen welke de dieren kunnen bereiken, zo zullen kleine wateren slechts kleine vissen herbergen, terwijl in de grotere wateren, zeeën en rivieren grotere bewoners voorkomen.
Komen groter wordende vissen bijvoorbeeld door overstroming in kleinere wateren terecht, dan zullen zij zelfs bij aanwezigheid van voldoende voedsel nooit de afmetingen bereiken die in de eigen habitat (omgeving) bereikt zouden zijn. In het algemeen mogen we stellen dat grote vissen aangetroffen kunnen worden in grote, diepe wateren en kleine vissen echter in kleinere wateren, bochten, zijrivieren, kreken, plassen en moerassen.

Uiteraard bestaat er verdere relatie tussen de levensruimte en de levenswijze evenals de lichaamsbouw van de vissen.

D-2 LEVENSGEBIEDEN ZOETWATERVISSEN

D-2-1 Vissen van het wateroppervlak

Deze vissen leven in de bovenste laag van het water, als het ware "er tegen aan". Zij vertonen allen een zekere relatie met de atmosfeer, de voedseldieren worden vaak aangevoerd vanuit de lucht, denk aan: insecten, larven, enzovoort. Zij vertonen vaak een sterk afgeplatte rug die vrijwel rechtlijnig is, de rugvin is meestal minder sterk ontwikkeld en staat ver naar achteren. Bij sommige soorten zijn borstvinnen bijzonder groot en stellen de vis de mogelijk in staat boven het wateroppervlak te verheffen.

Carnegiella strigata strigata - foto Jan Bukkems

Copella Arnoldi - foto Jan Bukkems

D-2-2 Vissen van de middenzone

• Van het vrije en sterk stromende water
  Het lichaam is torpedovormig en vertoont op doorsnede een afgeronde vorm. Sterke ontwikkeling van de vinnen blijft achterwege en in het algemeen ontbreekt alles wat weerstand in het water zou kunnen veroorzaken. Het betreft vaak grotere soorten die voor ons aquariumliefhebbers minder interessant zijn.

• Van het stilstaande water
  De lichaamsvorm is meestal gedrongen of zijdelings afgeplat. Deze zijn het talrijkst en het meest geschikt voor deze levensruimte. De grote meerderheid van alle vissen behoort tot deze categorie. Extreme vormen van afplatting kunnen we vinden bij de maanvis. Buikvinnen kunnen vergroeid zijn tot tastorganen b.v. bij de Colisa-soorten (goerami's). Bovendien vindt de aquariumliefhebber juist in deze groep een aantal interessante afwijkende vormen, waaraan nog talrijke waarnemingen zijn te doen en veel geheimen kunnen worden ontsluierd, als voorbeeld: mesvissen, bladvissen, Nannostomus en dergelijke soorten.

• Van het rustige water
  Het lichaam is meestal langgerekt en is meer hoog dan breed, op doorsnede ovaal, in bepaalde gevallen sterke vinontwikkeling.

D-2-3 Vissen leven in of op de bodem

• Dichtbij of tegen de bodem
  Hun buikpartij is meestal minder gewelfd dan de rug, soms zelfs recht. Verder vertonen zij een mondopening die naar onderen is gericht en vaak door baarddraden omgeven. Verder worden zij vaak gekenmerkt door lippen die als een harmonica naar binnen gevouwen en als een soort stofzuiger uitgestulpt kunnen worden, bijvoorbeeld bij de Barbus barilioides.

  Barbus barilioides - foto Hans Meulblok

• Op de bodem
  De buikzijde is sterk afgeplat, buikvinnen of borstvinnen zijn vaak goed ontwikkeld en kunnen gebruikt worden om over de bodem te kruipen en bij het zwemmen. Bij vele soorten dienen de buikvinnen om zich vast te houden en zijn dan zodanig vergroeid dat een soort zuignap wordt gevormd. Soms is ook de bek niet alleen een orgaan voor het opnemen van voedsel, maar kan eveneens dienen om zich vast te hechten zoals bij de Algeneter en de Labeo bicolor.
  De ontwikkeling van dergelijke organen kan men vooral aantreffen bij vissen uit snelstromende bergwateren en ook wel bij vissen uit de rivierdeltas die onderhevig zijn aan eb en vloed. Soms is de bek omgeven door baarddraden. Bijzondere aanpassing kunnen we waarnemen bij de soort Chilodus (kopstaander), die zich voortdurend schuin met de kop naar beneden zwemmend voortbewegen.

  Corydoras melanistius foto Marianne van de Meerakker

  Chilodus punctatus foto Hans Meulblok

• In de bodem
  Het lichaam is meestal langgerekt, lintvormig of wormvormig en de vinnen zijn vaak sterk vervormd, zoals bijvoorbeeld bij de Anguillidae (palingen) en Siluridae (meervallen, zoals de Indische glasmeerval). Tastorganen, minder goed ontwikkelde ogen, baarddraden of slurfvormige verlengstukken van de bek komen vaak voor.

  Anguilla anguilla Europese aal

  Kryptopterus bicirrhis Indische glasmeerval

(Einde cursus Aquariumhouden deel 30)

Vivarium heeft op de tweede dinsdag van elke maand een ledenavond, behalve in de vakantiemaanden juli en augustus. We zijn te vinden in zaal Kraaihei van buurthuis Kadans aan de Sint Jozefstraat 1, 5684 TS Best (buslijn 144). We beginnen om 20 uur.

De agenda ziet er voor de rest van 2013 als volgt uit:

Naast deze activiteiten wordt er nog aan enkele andere bijzondere activiteiten gedacht. Zodra er een datum bekend is, zal de activiteit worden toegevoegd.

14 t/m 22 september: Aquariana 2013 Gent (B)

Van zaterdag 14 tot en met zondag 22 september organiseren de Aquarianen Gent de Aquariana 2013, een aquariumtentoonstelling in de Plantentuin van de Universiteit Gent aan de Ledeganckstraat 35 te Gent (België). Geopend op weekdagen van 14 tot 20 uur, weekeinden van 10 tot 20 uur, op zondag 22 september tot 18 uur. Entree € 3,50, BBAT-leden € 3,–, kinderen tot 10 jaar gratis. Meer informatie op www.aquariana.be.

14 t/m 16 september: Aqua-show 2013 Hoboken (B)

Van zaterdag 14 tot en met maandag 16 september organiseert Gracilis Hoboken hun jaarlijkse aqua-show in de showtent achter hun lokaal aan de kioskplaats 7 te Hoboken (België). Gratis entree van 10 tot 18 uur.

15 september: DBA Hobbydag Den Hoorn (bij Delft)

Op zondag 15 september organiseert Delft Blue Azureus de negende DBA Hobbydag in zalencomplex "De Hoornbloem" aan het Koningin Julianaplein 1-3 te Den Hoorn (ZH) bij Delft. Open van 11 tot 16 uur, toegang € 4,–, kinderen t/m 12 jaar gratis. Meer informatie op website www.dbazureus.nl

15 september: Aquaria/Terraria Zwolle

Op zondag 15 september organiseert TER een aquarium- en terrariumbeurs in de IJsselhallen aan de Rieteweg 4 te Zwolle. Open van 11 tot 16 uur, toegang € 6,–, kinderen tot 5 jaar gratis. Meer informatie op www.vhm-events.com.

22 september: Naturaria fair 2013 Antwerpen (B)

Op zondag 22 september organiseren Terra en Aquatom weer de Naturaria fair in het bouwcentrum van de Antwerp Expo aan de J. v. Rijswijcklaan 191 te Antwerpen (België). Open van 10 tot 16 uur, toegang € 9,–. Info: www.naturaria-fair.be.

28 en 29 september: Opendeurdagen Daphnia Lille (B)

Op zaterdag 28 en zondag 29 september organiseert Daphnia opendeurdagen met een mini tentoonstelling en een wedstrijd "inrichten van een NANO-aquarium&qyot; in de Oude melkerij aan de Gierlebaan 28 te Lille (België). Open van 10 tot 18 uur, gratis pannenkoek bij de koffie. Meer informatie op website www.daphnia.be.

28/29 september, 4/5 en 11/12 oktober: Int. Cichlidendagen Duisburg (D)

Op de vrijdagen/zaterdagen van 28/29 september en 4/5 en 11/12 oktober organiseert de afdeling Niederrhein van het Duitse Cichliden Genootschap de derde internationale cichlidendagen in samenwerking met Zoo Zajac in hun zaak aan de Konrad-Adenauer-ring 6 te Duisburg (Duitsland). Gedetailleerde informatie is te vinden op de websites www.dcgniederrhein.de en zajac.de.

29 september: Reptilica Almere Buiten

Op zondag 29 september organiseert Reptilica een terrariumbeurs in de sporthal Buiten aan de A. Boekenweg 1 te Almere Buiten. Meer informatie volgt op www.reptilica.nl.

1 t/m 27 oktober: Jubileumtentoonstelling Oosterhout

Van dinsdag 1 tot en met zondag 27 oktober organiseert De Siervis een jubileumtentoonstelling in het MEK (Milieu Educatief centrum & Kinderboerderij) aan de Veerseweg 100 te Oosterhout (N-Br). Open dagelijks van 10 tot 17 uur, weekend van 11 tot 16 uur, 's maandags gesloten. Toegang gratis. Het thema is "Reis rond de wereld in zes aquaria". De tentoonstelling bestaat uit zes grote aquaria die speciaal voor de tentoonstelling zijn gebouwd. Vijf aquaria van 160 x 60 x 60 en een aquarium van 240 x 60 x 60. In ieder aquarium zal een ander biotoop te zien zijn. Meer informatie op website www.desiervis.nl.

4 t/m 6 oktober: Aqua Expo dagen 2013 Dortmund (D)

Van vrijdag 4 tot en met zondag 6 oktober organiseert Megazoo de Aqua Expo dagen 2013, een informatie- en verkoopbeurs in de Galopprennbahn aan de Rennweg 70 te Dortmund Wabel (Duitsland). Open van 10 tot 18 uur, toegang € 7,50;, op zondag € 5,–, kinderen tot 12 jaar gratis. Tentoonstellingen van guppy's, garnalen, discusvissen, dwergcichliden en kempvissen, Dagelijks meerdere workshops over aquascaping en zeewater. Meer informatie op website www.aqua-expo-tage.de.

6 oktober: Kikkerdag Nieuwegein

Op zondag 6 oktober organiseert Dendrobatidae Nederland hun 51^e internationale kikkerdag in 't Veerhuis aan de Nijemonde 4 te Nieuwegein. Verkoop van nakweek gifkikkers en amfibieën, standhouders met planten (bromelia's, mossen, orchideeën etc.), terrariumbenodigdheden, boeken en nog veel meer, fruitvliegen en andere voedseldieren en natuurlijk kan er ook een hapje en drankje genuttigd worden. Open van 12 tot 16 uur, toegang € 5,–, gratis voor leden van Dendrobatidae Nederland. Meer info op website www.gifkikkerportaal.nl.

9 t/m 13 oktober: Amfibieën- en reptielententoonstelling Hamme (B)

Van woensdag 9 tot en met zondag 13 oktober organiseert de Vlaamse Terrariumvereniging een amfibieën- en reptielententoonstelling in zaal "Den Bond" aan het Klein Hulst 4 te Hamme (België). Entree € 2,50 vanaf 12 jaar, open op woensdag tot vrijdag van 14 tot 20 uur, op zondag en zaterdag vanaf 10 uur. Meer informatie op website www.vlaamse-terrariumvereniging.be.

12 oktober: Ectotherma Nijkerk gaat niet door

Deze beurs gaat wegens onvoldoende deelname helaas niet door! Meer informatie op website www.ectotherma.nl.

13 oktober: Ruilbeurs Brugge (B)

Op zondag 13 oktober organiseren de Brugse Aquariumvrienden hun elfde ruilbeurs in cultureel centrum "Valkenburg" aan de Legeweg 83 te Sint Andries (België). Geopend van 10 tot 16 uur.

19 oktober: Bijeenkomst met visbeurs KFN Maarn

Op zaterdag 19 oktober organiseert Killi Fish Nederland een ledenbijeenkomst met lezing, loterij en visbeurs in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 13 uur.

20 oktober: Aquariumbeurs Luik (B)

Op zondag 20 oktober organiseert de Cardinal Club Luik de eerste grote aquariumbeurs van Luik in de serres van het Observatoire du Monde des Plantes van de Sart-Tilman Universiteit aan de Chemin de la Ferme 1 te Angleur- Luik (België) Open van 10 tot 17 uur, toegang gratis. Zoet- en zeewatervissen, planten, benodigdheden, boeken, voedsel. Meer informatie via website www.le-cardinal.info.

26 en 27 oktober: Jaarmarkt Daphnia Vianen

Op zaterdag 26 en zondag 27 oktober organiseert Daphnia Boxtel ditmaal een tweedaagse beurs in sportcentrum Helsdingen aan Het Slijk 1 te Vianen. Meer informatie volgt op www.daphniaboxtel.nl.

26 en 27 oktober: 4^eOpen Ned. Kampioenschap Discusvissen Vianen

Op zaterdag 26 en zondag 27 oktober organiseert de Discus Club Holland het vierde "Open Nederlands kampioenschap discusvissen" in sportcentrum Helsdingen aan Het Slijk 1 te Vianen. Open van 10 tot 18 uur op zaterdag, tot 16 uur op zondag, toegang € 6,– voor een dag, € 9,– voor het hele weekend. Meer informatie op www.discusclubholland.nl.

27 oktober: Terraria Gent (B)

Op zondag 27 oktober organiseert TER een terrariumbeurs aan de Van Rysselberghedreef 2 in het Citadelpark B te Gent (België). Open van 11 tot 16 uur, toegang € 6,–, kinderen tot 5 jaar gratis. Meer informatie op www.vhm-events.com.

2 november: Labyrintvissendag Zajac Duisburg (D)

Op zaterdag 2 november organiseert Zoo Zajac een labyrintvissendag in hun zaak aan de Konrad-Adenauer-ring 6 te Duisburg (Duitsland). Open van 9 tot 20 uur, toegang gratis. Meer informatie volgt op website zajac.de.

9 november: Nationale Cichliden Dag NVC Odijk

Op zaterdag 9 november organiseert de Nederlandse Vereniging van Cichlidenliefhebbers de Nationale Cichliden Dag in het Dorpshuis aan het Rijneiland 7 te Odijk. Open van 12 tot 16 uur, er staan een zestal lezingen op het voorlopige programma. Meer informatie volgt op www.nvcweb.nl.

9 t/m 17 november: Betta jubileumtentoonstelling Buggenhout (B)

Op zaterdag 9 tot en met zondag 17 november organiseert Betta een grote jubileum aquarium- en terrariumtentoonstelling in Feestzalen "Nicolaas" aan de Jachtweg 1 te Buggenhout. Open op zondag 10, maandag 11 en zaterdag 16 november van 10 tot 21 uur, zondag 17 november van 10 tot 19 uur, andere dagen van 14 tot 21 uur. Toegang € 2,50, € 1,50 voor BBAT-, NBAT- en ICAIF-leden en hun gezin. Meer informatie op website www.betta.be.

10 november: Dag van de Kweekcentrale Leuven (B)

Op zondag 10 november organiseert De Siervis Leuven weer de "Dag van de Kweekcentrale," een grote hobbybeurs in hun lokaal aan de Kolonel Begaultlaan 15 te Wilsele-Leuven (België). "Zoals steeds kan je ook nu weer kiezen uit een ruim aanbod aan vissen, planten en aquariummateriaal, U aangeboden door bekende standhouders uit binnen- en buitenland." Meer informatie op website www.desiervis.be.

17 november: Reptielen-amfibieënbeurs Nijmegen

Op zondag 17 november organiseert Zoo-logisch een internationale reptielen- en amfibieënbeurs in de Jan Massinkhal aan de Nieuwe Dukenburgseweg 5 te Nijmegen. Meer informatie op www.zoo-logisch.nl.

22 t/m 24 november: Open discus kampioenschap en discus- en garnalententoonstelling Beringen (B)

Op zondag 27 oktober organiseren De Discusvrienden een open discus kampioenschap, discus- en garnalententoonstelling in Buurthuis De Kardijk aan het Burgemeester Heymansplein 14 te Beringen (Beverlo - België). Meer informatie op www.discusvrienden.com.

23 november: Bijeenkomst Poecilia Maarn

Op zaterdag 23 november organiseert Poecilia een ledenbijeenkomst in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 12u30. Meer informatie op de website www.poecilia.nl.

24 november: Reptielen- en amfibieënbeurs Lebbeke (B)

Op zondag 24 november organiseert de Vlaamse Terrariumvereniging een reptielen- en amfibieënbeurs in zaal "Ons Huis" aan de Leo Duboisstraat 24 te Lebbeke (België). Open van 10 tot 17 uur, toegang € 2,50. Meer informatie via website www.vlaamse-terariumvereniging.be.

30 november en 1 december: Aquarium- en terrariumtentoonstelling Kontich (B)

Op zaterdag 30 november en zondag 1 december organiseert De Minor Rupel-Vaartland vzw haar 33^e Tropenweelde, een aquarium- en terrariumtentoonstelling in de winkel van Zowizoo aan de Mechelsesteenweg 272 te Kontich (België). Open op zaterdag van 10 tot 18 uur, op zondag van 10 tot 16 uur. Meer informatie via website users.pandora.be/jp.wenselaers/.

1 december: Terraria Houten (Utrecht)

Op zondag 1 december organiseert TER "Nederlands grootste terrariumevenement" in het Euretco Expo center aan de Meidoornkade 24 te Houten (Utrecht). Open van 10 tot 16 uur, toegang € 10,–, kinderen tot 12 jaar en 65+ € 6,–, kinderen tot 5 jaar gratis. Meer informatie op www.vhm-events.com.

14 december: Terrariumdag Zajac Duisburg (D)

Op zaterdag 14 december organiseert Zoo Zajac een terrariumdag met lezingen en workshops in hun zaak aan de Konrad-Adenauer-ring 6 te Duisburg (Duitsland). Open van 9 tot 20 uur, toegang gratis. Meer informatie volgt op website zajac.de.

21 december: Bijeenkomst met visbeurs KFN Maarn

Op zaterdag 21 december organiseert Killi Fish Nederland een ledenbijeenkomst met lezing, loterij en visbeurs in de "Twee Marken" aan het Trompplein 5 te Maarn. Aanvang 13 uur.